Tekst: Edward Marszałek
Zdjęcia: Marcin Scelina, Edward Marszałek
Z inicjatywy Nadleśnictwa Mielec i Polskiego Towarzystwa Leśnego w dniach 14-15 kwietnia 2016 r. w Mielcu odbyła się konferencja pod hasłem "W hołdzie wielkości Szafera", upamiętniająca wybitnego polskiego botanika związanego z Podkarpaciem. Była ona okazją do spotkania leśników, samorządowców, naukowców, działaczy społecznych i uczniów miejscowych szkół średnich.
Marek Marecki, przewodniczący Polskiego Towarzystwa Leśnego oddziału w Krośnie, witając uczestników, przypomniał, że konferencja wpisuje się w cykl spotkań poświęconych wybitnym przedstawicielom świata nauki i praktyki, działającym na rzecz leśnictwa i ochrony przyrody, a związanym z Podkarpaciem. Słowo wstępne do uczestników wygłosili Zbigniew Tymuła, starosta mielecki i Daniel Kozdęba, prezydent miasta Mielca. Spotkanie zaszczyciła też Anna Staniszewska, córka prof. Szafera.
Wśród wygłoszonych tego dnia referatów były zarówno ściśle naukowe, historyczne, jak również wspomnieniowe, przywodzące nieznane wątki z życia i działalności Władysława Szafera. Godne podkreślenia było wystąpienie prof. Andrzeja Grzywacza, przewodniczącego ZG PTL, który mówił o licznych związkach bohatera konferencji z leśnikami i leśnictwem. Szczególnie sympatycznie przyjęto wspomnienie Władysława Szarskiego, wnuka prof. Szafera, który opowiedział wiele anegdot z życia swego dziadka. Pełne teksty wystąpień zawiera publikacja książkowa będąca pokłosiem konferencji.
Szeroką informację o wystawach towarzyszących przedstawił Hubert Sobiczewski, nadleśniczy Nadleśnictwa Mielec. Poszczególne ekspozycje poświęcone były życiu i działalności Władysława Szafera - znalazły się tam liczne publikacje, fotografie i dokumenty. Zaprezentowano też wystawę fotografii rzadszych roślin powiatu mieleckiego, prac konkursowych młodzieży szkolnej pt. Leśne ogrody Szafera. Spore zainteresowanie towarzyszyło tez wystawie prac twórców Klubu Środowisk Twórczych z Towarzystwa Miłośników Ziemi Mieleckiej.
W przerwie sesji referatowej zebrani wysłuchali koncertu Chóru Młodzieżowego I Liceum Ogólnokształcącego im. Stanisława Konarskiego w Mielcu pod batutą Pawła Lisa.
Drugi dzień konferencji miał charakter terenowy i rozpoczęto go od odsłonięcia i poświęcenia tablicy upamiętniającej prof. Szafera na głazie ustawionym obok Powiatowego Centrum Edukacji Ekologicznej przy Nadleśnictwie Mielec. Symbolicznego odsłonięcia dokonali: prof. Andrzej Grzywacz, Grażyna Zagrobelna, dyrektor RDLP w Krośnie, Maria Zuch, przewodnicząca koła PTL w Nadleśnictwie Mielec i Marek Marecki.
Obelisk poświęcił ks. Stanisław Składzień, proboszcz parafii pw. Trójcy Przenajświętszej w Mielcu.
Wiązanki jałowca przed tablicą złożyli: Anna Bondar-Zabiciel, członek Zarządu Głównego PTL, Anna Staniszewska, Tadeusz Dragon i Robert Głodowski (wicedyrektorzy RDLP w Krakowie) oraz wójt Andrzej Głaz.
Żywą pamiątką wydarzenia pozostanie dąb "Szafer" posadzony tego dnia przy nadleśnictwie przez Władysława Szarskiego, w asyście Marii Napieracz, wicestarosty mieleckiego i Janusz Chojeckiego, prezesa Towarzystwa Miłośników Ziemi Mieleckiej.
Po wykonaniu pamiątkowego zdjęcia uczestnicy udali się na obchód po rezerwacie „Buczyna w Cyrance", który nosi imię prof. Władysława Szafera.
Imprezy towarzyszącą był rajd rowerowy na terenie Mielca i okolic po miejscach związanych z Władysławem Szaferem, który odbył się w niedziele 17 kwietnia.
Organizatorami konferencji byli: Oddział Polskiego Towarzystwa Leśnego w Krośnie,
Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Krośnie, Towarzystwo Miłośników Ziemi Mieleckiej im. Prof. Władysława Szafera w Mielcu, Liga Ochrony Przyrody Okręg Podkarpacki oraz Nadleśnictwo Mielec.
Patronat honorowy nad wydarzeniem objęli: Zbigniew Tymuła - Starosta Powiatu Mieleckiego oraz Daniel Kozdęba - Prezydent Miasta Mielca.
Patronat medialny: TVP 3 Rzeszów, Polskie Radio Rzeszów, Radio Leliwa, tygodnik regionalny Korso, portal informacyjny Hej.mielec.pl, portal informacyjny promocja.mielec.pl, dwutygodnik Las Polski, miesięcznik Wieści Regionalne.
Tematyka sesji referatowej
- Dorobek naukowy Władysława Szafera − prof. dr hab. Kazimierz Szczepanek – Instytut Botaniki UJ, Ogród Botaniczny w Krakowie.
- Władysław Szafer − życie i działalność w zarysie − Elżbieta Oleksiak − Miejska Biblioteka Publiczna im. Gustawa Daniłowskiego w Sosnowcu.
- Współpraca profesora Władysława Szafera z leśnikami i leśnictwem − prof. dr hab. Andrzej Grzywacz − Wydział Leśny SGGW w Warszawie, Prezes Polskiego Towarzystwa Leśnego.
- Związki Władysława Szafera z Mielcem i ziemią mielecką − dr Jerzy Skrzypczak − Dyrektor Muzeum Regionalnego w Mielcu.
- Rzeszowski okres w życiu Władysława Szafera − ks. dr Sławomir Zych − Katolicki Uniwersytet Lubelski.
- Osobiste wspomnienia o Władysławie Szaferze − Władysław Szarski − wnuczek prof. Władysława Szafera.
- Rodzina Szaferów w świetle ksiąg metrykalnych i innych dokumentów źródłowych − Krzysztof Haptaś − Muzeum Regionalne w Mielcu.
- Monografia powiatu mieleckiego: wstęp – Hubert Sobiczewski – Nadleśnictwo Mielec.
- Wstęp do fizyografii powiatu mieleckiego autorstwa Eugeniusza Romera – przygotował Janusz Świętoń – Dyrektor I Liceum Ogólnokształcącego im. Stanisława Konarskiego w Mielcu.
- Stosunki rolnicze powiatu mieleckiego w zarysie, rękopis prof. Stefana Pawlika – przygotowała Elżbieta Lejko − Powiatowy Zespół Doradztwa Rolniczego w Mielcu.
- Środki komunikacyjne, rękopis Mieczysława Szafera – przygotował Grzegorz Pikor – firma projektowa GProjekt.
- Roślinność ziemi mieleckiej, rękopis Władysława Szafera – przygotował Hubert Sobiczewski − Nadleśnictwo Mielec.
Tekst: Edward Marszałek
Konferencja pod hasłem „Adama Loret – twórca Lasów Państwowych” odbyła się w I Liceum Ogólnokształcącym w Jaśle. W jej trakcie przypomniano sylwetkę wybitnego jaślanina oraz odsłonięto tablicę upamiętniającą jego naukę w miejscowym gimnazjum.
Otwarcie konferencji miało uroczysty charakter. Były poczty sztandarowe I Liceum Ogólnokształcącego w Jaśle i RDLP w Krośnie a oprawę muzyczną zapewnił zespół sygnalistów z Zespołu Szkół Leśnych w Lesku. Odbył się też krótki koncert licealnego chóru.
W programie spotkania znalazły się referaty tematyczne. Mariusz Świątek z Muzeum Regionalnego w Jaśle mówił o związkach rodziny Loretów z tym miastem. Z kolei przewodniczący krośnieńskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Leśnego Marek Marecki przybliżył historię Lasów Państwowych w przedwojennej Polsce, zaś Edward Marszałek przypomniał zasługi Adama Loreta, jako architekta sukcesu gospodarczego Lasów Państwowych w okresie międzywojennym.
Następnie odbyła się projekcja filmu „Adam Loret – szkic do portretu", prezentującego przekrojowo wiele aspektów działalności Loreta. Film jest też próbą wyjaśnienia okoliczności jego śmierci. Biorący udział w spotkaniu autor filmu Jacek Frankowski zaprezentował też projekty pomnika Adama Loreta. Jeden z nich będzie wkrótce odsłonięty w Warszawie.
Na zakończenie konferencji w holu liceum odsłonięto tablicę upamiętniającą Loreta jako ucznia.
Uroczystego przecięcia jodłowych warkoczy dokonali: Andrzej Czernecki, burmistrz Jasła, dr hab. Jan Głaz, wiceprzewodniczący Zarządu Głównego PTL i dr inż. Artur Królicki, zastępca dyrektora RDLP w Krośnie, zaś ceremonii poświęcenia tablicy dokonał ks. dr Jan Cebulak, duszpasterz leśników podkarpackich.
- Cieszę się, że udało nam się upamiętnić jaślanina, wybitnego działacza gospodarczego piękną tablicą, teraz czas na pomnik – powiedział burmistrz Andrzej Czernecki podczas uroczystego obiadu.
Organizatorami konferencji byli: samorząd Jasła, I Liceum Ogólnokształcące im. Króla Stanisława Leszczyńskiego w Jaśle, Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Krośnie i Polskie Towarzystwo Leśne Oddział w Krośnie.
Adam Loret urodził się w 1884 r. w Jaśle, gdzie jego ojciec Sydon Loret był urzędnikiem kolejowym. Uczęszczał do jasielskiego gimnazjum. Leśnictwo studiował w Wyższej Szkole Lasowej we Lwowie i w Tharandcie w Saksonii.
Po studiach podjął pracę w lasach majątku Branickich w Suchej niedaleko Żywca, a w niepodległej Polsce przeszedł do tworzącej się administracji Lasów Państwowych. W 1925 r. został dyrektorem warszawskiej Dyrekcji LP, a w 1934 r. – pierwszym dyrektorem naczelnym Lasów Państwowych.
Jego zasługą było uporządkowanie struktur zarządzania państwowym majątkiem leśnym i przeprowadzenie pierwszej inwentaryzacji zasobów leśnych kraju. Konsekwentnie prowadził politykę limitowania pozyskania drewna i ochrony zasobów leśnych Polski. Doprowadził do likwidacji systemu koncesji dla zagranicznych przedsiębiorstw prywatnych na eksploatację polskich lasów. Współorganizował nowoczesny przemysł drzewny, był m.in. twórcą PAGEDU. Wdrożył w praktyce koncepcję samowystarczalności ekonomicznej polskich Lasów Państwowych.
Po wybuchu II wojny światowej nie skorzystał z propozycji bezpiecznego opuszczenia kraju. Zamordowany przez NKWD prawdopodobnie na początku 1940 roku.
Tekst i zdjęcia: Edward Marszałek
Krośnieński oddział Polskiego Towarzystwa Leśnego był organizatorem dwudniowego seminarium pod hasłem "Leśnictwo Ziemi Przemyskiej", która odbyła się w dniach 16-17 kwietnia 2015 r. na terenie Nadleśnictwa Krasiczyn.
W pierwszym dniu spotkali się delegaci kół PTL z terenu krośnieńskiej RDLP, którzy w trakcie zebrania sprawozdawczo-wyborczego podsumowali minioną kadencję. Przeprowadzono też wybory władz oddziału. Wybrano 12-osobowy zarząd, którego przewodniczącym ponownie został Marek Marecki, zastępcą Roman Januszczak, skarbniczką Iwona Czerwień a sekretarzem Janusz Dejniak. Szefem czteroosobowej komisji rewizyjnej został Eryk Maziarski.
W trakcie sesji referatowej, która nastąpiła po wyborach, zaprezentowano cztery tematy. "Leśnictwo w dobrach Sapiehów z Krasiczyna" przybliżył Edward Marszałek, zaś Leszek Koman, przewodnik PTTK, pasjonująco opowiedział o historii twierdzy Przemyśl, mocno akcentując te kwestie, które miały wpływ na gospodarkę leśną w całej okolicy. Okazuje się, że po stu latach od krwawych szturmów na twierdzę, pokrywa roślinna wciąż nosi ślady tamtych wydarzeń, a termin "roślinność forteczna" może być tematem naukowych dociekań.
Gościem specjalnym konferencji był Mieczysław Głaz, emerytowany nadleśniczy Nadleśnictwa Krasiczyn, który swoją zawodową przygodę zaczynał tu w 1951 roku. Opowieści nestora przemyskiego leśnictwa mogą dziś szokować i wywoływać niedowierzanie. Nic dziwnego - pan Mieczysław pracował w czasach, gdy jeszcze nikogo z uczestników spotkania nie było na świecie.
Duże zainteresowanie wywołała prelekcja przedstawiona przez Jadwigę Szylak, dyrektor Technikum Leśnego w Lesku, która w referacie "Z dziejów dobrej szkoły" przypomniała o działalności Technikum Leśnego w Krasiczynie w latach 1955-1973. Opowieść wywoływała żywe komentarze, zwłaszcza, że na sali było kilku "krasiczyniaków", doskonale pamiętających realia tamtych czasów.
Drugi dzień poświęcono na sesję terenową, w trakcie której była okazja do poznania wybranych obiektów twierdzy Przemyśl, wizytę na wzgórzu Zniesienie. Uczestnicy zwiedzili tez słynne Muzeum Dzwonów i Fajek, jak również zajrzeli do odrestaurowanych krypt w archikatedrze przemyskiej. Na koniec spotkali patrol Stowarzyszenia Dobrego Wojaka Szwejka, który po wylegitymowaniu "podejrzanych osobników", a nawet zakuciu najbardziej podejrzanych w kajdany, z właściwym prawdziwemu Szwejkowi humorem przypomniał o niuansach życia w jednej z największych twierdz Europy na początku XX w.
Godzi się przypomnieć, że w 1884 roku walny zjazd członków Galicyjskiego Towarzystwa Leśnego obradował właśnie w Przemyślu z udziałem 112 delegatów, zaś tradycyjną wycieczkę zawodową zorganizowano do lasów krasiczyńskich, które dla wielu właścicieli ziemskich stanowiły wzór zagospodarowania.
Film: Edward Marszałek
W dniach 21-22 października 2014 r. 10-osobowa delegacja leśników z terenu Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Krośnie przebywała z wizytą na Ukrainie.
Na grobie Henryka Strzeleckiego. Cmentarz Łyczakowski we Lwowie.
Zapraszamy do obejrzenia krótkiej relacji filmowej z prac na Cmentarzu Łyczakowskim.
Tekst: Edward Marszałek
Nadleśnictwo Jarosław było gospodarzem dorocznej sesji krośnieńskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Leśnego, która odbyła się 11 grudnia 2012 roku. W jej programie było też Walne Zebranie Delegatów z kół zakładowych.
W trakcie spotkania przewodniczący oddziału, Marek Marecki, przedstawił sprawozdanie z działalności za rok 2012, zaś Eryk Maziarski w imieniu komisji rewizyjnej zaprezentował wyniki kontroli. Wręczono też odznaki honorowe zasłużonym członkom Towarzystwa i przyjęto plan działań na rok 2013.
- Chcemy dać więcej samodzielności kołom działającym przy naszych jednostkach, poprzez dofinansowanie dobrych pomysłów na statutową działalność – mówił Marek Marecki, przewodniczący oddziału PTL. – Planujemy też w przyszłym roku zająć się sfinalizowaniem pomnika Adama Loreta, a także, w związku z 35-leciem RDLP w Krośnie, współuczestniczyć w opracowaniu publikacji o historii podkarpackiego leśnictwa.
Bezpośrednio po zakończeniu zebrania odbyło się seminarium poświęcone zagadnieniom z zakresu działalności Nadleśnictwa Jarosław. Szef jednostki, Roman Januszczak, zaprezentował jej działalność w różnych aspektach, zaś jego zastępca, Andrzej Sobota, omówił szczegółowo problemy związane z zagospodarowaniem gruntów porolnych. Aż 40% powierzchni leśnej nadleśnictwa to drzewostany rosnące na dawnych użytkach rolnych. Odbyła się też pokazowa lekcja edukacji leśnej, którą poprowadził edukator Damian Rębacz, po czym Jacek Zyga, inżynier nadzoru przedstawił możliwości, jakie daje współczesny sprzęt przy aktualizacji Leśnej Mapy Numerycznej.