O wybitnym leśniku słów kilka

Autor: Kinga Mazur

Wyjątkowa data, wyjątkowy człowiek i pamiętne wydarzenie – nie mogło to przejść bez echa. Mowa o Adamie Kozłowieckim seniorze – miłośniku przyrody, wybitnym leśniku, który swoją pasją, jaką był las – zarażał innych.


Nadleśnictwo Kolbuszowa zaprasza do lektury publikacji pt. „Pamięci Adama Kozłowieckiego – seniora”. Jest to zbiór wspomnień o Adamie Kozłowieckim, o jego rodzinie, a także historii Polskiego Towarzystwa Leśnego, do którego należał.
Publikacja to pokłosie konferencji zorganizowanej przez Zarząd Polskiego Towarzystwa Leśnego w Krośnie, w dniu 28.06.2019 r., dokładnie w 80. rocznicę ostatniego przed II wojną światową zjazdu Towarzystwa Leśnego w Hucie Komorowskiej. Wydarzenie było podzielone na kilka etapów, gdzie główną część stanowiły wystąpienia zaproszonych osób, które przybliżyły nam postać Adama Kozłowieckiego. Pamiątkowa tablica oraz posadzony pod Muzeum kardynała Adama Kozłowieckiego w Hucie Komorowskiej dąb szypułkowy będą na zawsze świadectwem tego wydarzenia.



Odznaki Honorowe PTL dla członków Oddziału

Tekst: Adam Mendrala

Odznaka Honorowa PTL jest dwustopniowa: srebrna i złota. Nadaje ją Zjazd Delegatów na wniosek Zarządu Głównego.

Nadawana jest za szczególne osiągnięcia w realizacji statutowych celów Towarzystwa lub szczególne zasługi na polu leśnictwa, nauk leśnych i pokrewnych.


W roku 2019 Zjazd Delegatów Polskiego Towarzystwa Leśnego Na wniosek Zarządu Głównego PTL nadał Odznaki Honorowe 12-tu naszym kolegom


Złota Odznaka Honorowa
Modliszewski Andrzej
Nóżka Kazimierz

Srebrna Odznaka Honorowa
Krochmal Hubert
Lenio Tomasz
Magusiak Dorota
Nisztuk Marian
Owsiak Witold
Papiernik Bogusław
Podgórny Zenon
Wołosz Ryszard
Wojtanowska Wanda
Wołczyk Zbigniew



Zostań członkiem Polskiego Towarzystwa Leśnego

Tekst: Marek Marecki

Oddział Polskiego Towarzystwa Leśnego w Krośnie swoim zasięgiem obejmuje teren Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Krośnie i skupia obecnie 453 członków, działających w 24 kołach terenowych w nadleśnictwach:


Baligród, Bircza, Brzozów, Dynów, Głogów, Jarosław, Kańczuga, Kolbuszowa, Komańcza, Krasiczyn, Lesko, Leżajsk, Lubaczów, Lutowiska, Mielec, Narol, Oleszyce, RDLP,  Rymanów, Sieniawa, Strzyżów, Stuposiany, Tuszyma i Ustrzyki Dolne.

     Stałym, corocznym elementem działalności krośnieńskiego Oddziału PTL jest organizowanie konferencji i seminariów poświęconych historii leśnictwa oraz aktualnym problemom na styku gospodarki leśnej i społecznych funkcji lasu. W tym roku na terenie  nadleśnictw Cisna, Baligród i Komańcza zorganizowaliśmy dwudniową  międzynarodową konferencję naukową „Zimowa wojna w Bieszczadach 1914-1915. Śladami Bieszczadzkich Lwów ". Współorganizatorami konferencji była Państwowa Wyższa Szkoła Techniczno – Ekonomiczna w Jarosławiu oraz Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Krośnie. Wzięło w niej udział ponad 100 osób, w tym 70 członków PTL.

     Kontynuując tradycję Towarzystwa Zarząd Oddziału wspólnie z RDLP w Krośnie i Diecezją Sandomierską oraz Fundacją i Muzeum im. Ks. Kardynała Adama Kozłowieckiego „ Serce bez granic ” zorganizował 28 czerwca 2019 roku koleją konferencję naukową w Majdanie Królewskim pn. „Pamięci Adama Kozłowieckiego seniora”. Głównym motywem jej organizacji była chęć uczczenia 80. rocznicy ostatniego przed wybuchem II wojny światowej zjazdu członków Polskiego Towarzystwa Leśnego w Hucie Komorowskiej w majątku Adama Kozłowieckiego – seniora. Na ścianie budynku oficyny dworskiej w Hucie Komorowskiej odsłonięto tablicę poświęconą Adamowi Kozłowieckiemu – seniorowi wraz z informacją o 80 rocznicy zjazdu członków PTL.
Kontynuujemy zainicjowaną kilka lat temu akcję „Gałązka pamięci” z zieloną wstążką do przystrojenia gałązek cisowych, jodłowych lub innych gatunków pozostawianych na grobach  kolegów leśników, w tym zasłużonych członków Galicyjskiego i Polskiego Towarzystwa Leśnego.
Oddział Krośnieński PTL w roku 2018 kontynuował stałą opiekę nad pomnikiem Adama Loreta – pierwszego Dyrektora Naczelnego Lasów Państwowych w jasielskim parku, postawionym z inicjatywy i staraniem Oddziału Krośnieńskiego PTL. Koledzy z Nadleśnictwa Kołaczyce dbają o jego otoczenie oraz składają kwiaty i wieńce podczas obchodów świąt narodowych.
     Ożywioną działalność na szczeblach lokalnych prowadzą Koła Zakładowe. W sposób ciągły współdziałamy z instytucjami naukowymi w celu poznawania i rozszerzania wiedzy leśnej i pokrewnych nauk przyrodniczych. Udział członków PTL pomagał w organizacji i prowadzeniu badań, zbioru materiałów i bezpośredniej współpracy z przedstawicielami instytucji naukowych.  
W dniach 25 – 26 kwietnia br. 40 osobowa grupa krośnieńskich leśników - członków PTL przebywała na Węgrzech w spółce leśnej EGER ED. Podczas wyjazdu zostaliśmy zaznajomieni z zasadami prowadzenia gospodarki leśnej w terenach cennych przyrodniczo (góry bukowe okolic Egeru), sposobami i metodami realizacji edukacji przyrodniczej społeczeństwa węgierskiego oraz organizacją i ekonomią leśnictwa tego kraju. Współpraca leśników krośnieńskich i z Egeru będzie kontynuowana – zwłaszcza w kontekście wspólnego budowania platform wymiany doświadczeń w ramach projektu Europy Karpat.
Wobec wzrostu aktywności tzw. aktywistów negujących dorobek i osiągnięcia polskich leśników, zwłaszcza w obszarze prowadzonej gospodarki leśnej w terenach o szczególnych walorach przyrodniczych, jednym z podstawowych  zadań Polskiego Towarzystwa Leśnego jest obowiązkowe i czynne uczestnictwo w pracach Komisji Założeń Planu, Naradach Techniczno - Gospodarczych czy Komisjach Projektów Planów - zmierzających do opracowania projektów planów urządzenia lasu kolejnych jednostek organizacyjnych RDLP w Krośnie. Aktywne zaangażowanie członków PTL w tej dziedzinie znacząco wspiera stanowiska zajmowane przez Regionalną Dyrekcję Lasów Państwowych w Krośnie. W tym też duchu Zarząd Oddziału wziął aktywny udział w konsultacjach nowych kryteriów certyfikacji gospodarki leśnej w systemie FSC.
W ciągu 136-letniej historii Towarzystwa swój wielki wkład w jego działalność wnosiło wielu leśników z naszego regionu. Wśród członków GTL znajdujemy setki nazwisk leśniczych i gajowych, ale również takie osobistości jak:  Adam ks. Sapieha z Krasiczyna, Józef ks. Sapieha z Oleszyc, hr. Janusz Tyszkiewicz z Kolbuszowej, Witold ks. Czartoryski z Pełkiń koło Sieniawy, hr. August Krasicki z Leska. Noszenie blachy Galicyjskiego Towarzystwa Leśnego było zawsze powodem do dumy. W statucie GTL zapisano, że obowiązkiem leśnika - członka Towarzystwa jest  „…zajęcie się zjednaniem towarzystwu zwolenników i czynnych członków w miejscu swego pobytu.”
W okresie międzywojennym PTL jednoczyło ludzi lasu wokół spraw ważnych dla odradzającego się polskiego leśnictwa. Tych ważnych spraw i dziś nie brakuje. Polskie Towarzystwo Leśne, działając aktywnie w imieniu swych członków, wypowiada się w kwestiach kluczowych dla trwania lasów jako dobra narodowego.
Spraw więc, by reprezentowało również Twój głos, wypełnij deklarację i przystąp do najstarszego polskiego stowarzyszenia ludzi lasu.  

Marek Marecki
Przewodniczący Oddziału PTL w Krośnie

 



W Cisnej o '' bieszczadzkich lwach''

Tekst i zdjęcia: Edward Marszałek

 

Nieznane epizody z okresu I wojny światowej w  Bieszczadach były tematem konferencji naukowej, która obradowała w Cisnej w dniach 25-26 marca 2019 r. Wygłoszone referaty dały zupełnie nowe spojrzenie na wydarzenia, które rozgrywały się tu zimą 1914-1915. Żołnierzy, którzy przetrwali te mordercze walki, historycy określili mianem "bieszczadzkich lwów".


W części inauguracyjnej głos zabrali przedstawiciele podmiotów organizujących wydarzenie: Marek Marecki, zastępca dyrektora RDLP w Krośnie, prof. Krzysztof Rejman, rektor PWSTE w Jarosławiu oraz dr Janusz Dawidziuk, przewodniczący Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Leśnego.

„Wielka wojna trzech cesarzy” w szczególnie okrutny sposób dotknęła ten rejon Karpat, którego częścią są Bieszczady. Zdobycie górskich przełęczy było jednym z celów rosyjskiego dowództwa, a zimowe walki na grzbiecie Karpat  były najbardziej krwawym i wyniszczającym okresem dla tych terenów w ostatnim tysiącleciu. – mówił prof. Andrzej Olejko, inicjator konferencji i jednocześnie wielki pasjonat militarnych dziejów regionu. - W czasie walk zginęło około 1 mln 200 tys. żołnierzy armii rosyjskiej i 800 tys. żołnierzy armii austro-węgierskiej. Zniszczeniu uległo ponad 60 tys. budynków, w tym domów, kościołów, cerkwi i zabytków. Wiele osad zostało całkowicie wyludnionych i zniszczonych, wytrzebiono także ogromne powierzchnie lasów. A wszystko to potęgowała w tamtym czasie długa, śnieżna i mroźna zima, która niczym dodatkowy uczestnik wojny, zbierała równie wielkie żniwo śmierci, co bezpośredni bój.


W programie konferencji znalazło się sporo ciekawych tematów. Prof. Maciej Franz z UAM w Poznaniu zaprezentował „Bieszczady jako teatr działań wojennych”, kreśląc zarys militarnych planów w tej jednej z najistotniejszych aren I wojny światowej.  Z kolei dr Siergiej Nielipowicz z Rosji zaprezentował temat „Armia carskiej Rosji w Karpatach 1914-1915”, zaś dr Tomasz Pomykacz z PWSW Przemyśl w referacie „Twierdza Przemyśl a bieszczadzka nadzieja" opowiedział o szczegółach dramatu 100-tysięcznej załogi twierdzy, która po kilku miesiącach obrony została poddana. W bardzo dynamicznym wystąpieniu prof. Andrzej Olejko z PWSTE Jarosław przytoczył wiele nowych zupełnie faktów w temacie „Walki w Bieszczadach 1914/1915 r. w świetle rosyjskich archiwaliów”.


Dr Michal Plavec z Pragi czeskiej opowiadając o historii 28. Pułku piechoty zwanego „czeskimi legionami” obalał stereotyp czeskiego żołnierza utrwalony w Haszkowym Szwejku a dr Agnieszka Buk z Uniwersytetu Rzeszowskiego  zaprezentowała treści nieznanych wspomnień żołnierzy z walk o górę Stoły i pod Tworylnem.


Niezwykłe emocje towarzyszyły wystąpieniu dr. Jurija Fatuły z  Użhorodu na Ukrainie, który  opowiedział wstrząsające epizody z walk o górę Manyłową k. Baligrodu. Walczący tu 85. Marmarosko-ugorczański pułk piechoty w walkach o Maniłową w krwawych walkach stracił tu ponad 1400 żołnierzy i dopiero wykopanie sztolni i wysadzenie w powietrze pozycji rosyjskich utorowało drogę do zwycięskiego szturmu.


Bardzo interesujące były wystąpienia przewodników beskidzkich ze stowarzyszenia „Karpaty”: Roberta Bańkosza i Romana Frodymy o turystyce historycznej na bazie Wielkiej Wojny w Bieszczadach oraz „Bieszczadzkie cmentarze, czyli co kryje las”.


Z kolei Edward Orłowski z Nadleśnictwa Komańcza w referacie „Lasy Państwowe jako strażnik historii na przykładzie Wielkiej Wojny w Bieszczadach” zaprezentował formy upamiętnień  wojennych wydarzeń na terenie lasów.
Krótkie wystąpienie Artura Hejnara i Sławomira Worka ze Stowarzyszenia Eksploracyjno- Historycznego "Galicja" na temat efektów eksploracji pól bitewnych w górach było doskonałym uzupełnieniem wystawy eksponatów z tychże prac poszukiwawczych.

         

 

Celem konferencji było przedstawienie i przypomnienie faktów historycznych związanych z dziejami tutejszych lasów oraz pokazanie, jak ważna pamięć o tamtych wydarzeniach i szacunek dla żołnierskiej śmierci – zaznaczał Marek Marecki, przewodniczący oddziału PTL w Krośnie, współorganizator konferencji - To w naszych lasach  przetrwało mnóstwo śladów z tamtych tragicznych lat, jak choćby cmentarze, o które dbają leśnicy i miejscowi społecznicy.


W przerwach wyświetlano filmy z serii „Zakamarki przeszłości” nawiązujące do I wojny w górach zrealizowane przez TVP Rzeszów.


W drugim dniu konferencji odbyło się swego rodzaju tropienie wojennej przeszłości w terenie przez uczestników - przedstawicieli czterech krajów niegdyś zaangażowanych w wojnę po obu stronach frontu. Rozpoczęto od cmentarza wojennego w Baligrodzie, gdzie złożono hołd poległym w wojennej zawierusze, po czym uczestnicy zatrzymali się w Huczwicach, skąd widoczna była góra Manyłowa, która niegdyś pochłonęła tysiące istnień ludzkich. W przerwie goście zajrzeli do bazy studenckiej Rabe, gdzie przy wojskowej grochówce i pieczonych na bieżąco proziakach kontynuowano dyskusję.


Kolejny punkt to groby żołnierskie odkryte w ostatnich latach na Chryszczatej – przy jednym z nich złożono gałązkę jedliny z tradycyjną szarfą pamiątkową PTL i RDLP w Krośnie. Spontaniczne wspominki i recytacje poezji wojennej w językach polskim, rosyjskim i ukraińskim płynące z ust uczestników dopełniły atmosfery chwili.


Ostatni punkt programu to dojście do tunelu kolejowego w Łupkowie, gdzie przypomniano wojenne dzieje tego obiektu i epizod związany z dzielnym wojakiem Szwejkiem.

Edward Marszałek
rzecznik prasowy RDLP w Krośnie

 



Przypomniano postać Adama Kozłowieckiego

Tekst i foto: Edward Marszałek

Równo w 80-rocznicę ostatniego przed wojną zjazdu Polskiego Towarzystwa Leśnego, przypomniano postać znakomitego wizjonera leśnictwa Adama Kozłowieckiego. Konferencję tematyczną zorganizował krośnieński oddział PTL wraz z RDLP w Krośnie i Fundacją „Serce bez Granic”. Na ścianie muzeum kardynała Adama Kozłowieckiego juniora wmurowana została pamiątkowa tablica, posadzono też dąb – potomka słynnego „Bartka”.


Uroczystości rozpoczęto mszą św. w kościele w Majdanie Królewskim, koncelebrowaną pod przewodnictwem ks. biskupa Edwarda Frankowskiego, po czym uczestnicy spotkali się w kaplicy grobowej Kozłowieckich. W imieniu leśników wiązanki kwiatów złożyli Grażyna Zagrobelna, dyrektor RDLP w Krośnie i Marek Marecki, przewodniczący Zarządu Oddziału PTL w Krośnie.

 

          

 

Sesja naukowa „Pamięci Adama Kozłowieckiego seniora”, która odbyła się w Gminnym Ośrodku Kultury w Majdanie zgromadziła leśników, samorządowców i regionalistów.

Zaprezentowano następujące tematy:

- prof. dr hab. Andrzej Grzywacz- ,,Historia Polskiego Towarzystwa Leśnego (PTL)”;

- ks. Wiktor Ojrzyński - ,,Polskie Towarzystwo Leśne, a Adam Kozłowiecki senior”;

- ks. Marek Flis - „Okoliczne lasy, Huta Komorowska, Kozłowieccy”;

- Hubert Sobiczewski - ,,Żelisław Szafer w dobrach Kozłowieckich i Dolańskich;

- Kazimierz Kriger - ,,Leśne wspomnienia o rodzinie Kozłowieckich”;

- Barbara Paszkowska - „Dendrologia pasją Kozłowieckich”.

- ks. Daniel Koryciński - „ Adam Kozłowiecki- junior – kardynał”

W części popołudniowej na siedzibie Muzeum Kardynała Kozłowieckiego w Hucie Komorowskiej odsłonięto tablicę z wizerunkiem ojca słynnego kardynała. Wydarzenie upamiętniono też posadzeniem dębu, potomka słynnego „Bartka” z Zagnańska, w dawnym parku Kozłowieckich.

Na zakończenie spotkania wykonano pamiątkowe zdjęcie w miejscu, gdzie 28 czerwca w 1939 roku odbył się ostatni przed wojną zjazd małopolskiego oddziału PTL, zorganizowany przez wspominanego Adama Kozłowieckiego seniora.

Uczestnicy mieli też okazję zwiedzić ekspozycję muzealną poświęconą Kardynałowi Kozłowieckiemu, wielkiemu misjonarzowi Afryki.

Organizatorami wydarzenia byli: RDLP w Krośnie, PTL Oddział w Krośnie, Fundacja „Serce bez granic”.

 

Do pobrania opracowanie: Adam Kozłowiecki SENIOR, którego wydawcą jest Zarząd Oddziału Polskiego Towarzystwa Leśnego w Krośnie. Zawiera ono m. in. referaty wygłoszone na konferencji, przypomina postać Adama Kozłowieckiego oraz Geneologię Rodu Kozłowieckich